We hebben relatief weinig informatie over de bouw van de Sint-Tillokerk in de jaren 1853-1855. We weten dat er een noodkapel kwam, de Stuiverskapel in de kliniek, zodat gelovigen naar de mis konden blijven gaan.
In Izegem verscheen er op dit ogenblik geen lokale krant. Wel kregen we van één van onze abonnees meer info over die bouw, netjes genoteerd in het Thourhouts Blad.
We lezen o.a. dat er reeds plannen waren in 1851 om een kerk te bouwen. En toen rees de vraag natuurlijk: wie gaat dit betalen?
Het Thourhouts Blad, Jg.8, nr.406, 20 juli l851
“NIEUWE KERK TE ISEGHEM.
De stad Iseghem staet op het punt eene nieuwe schoone kerk te bekomen. De inschryvingen daer toe ingezameld beloopen reeds tot eene aenzienelyke som. De heer baron Gilles-De Pelichy onder anderen heeft ingeschreven voor 50,000 frank. De provintie heeft op haren budjet van 1853 24,000 fr. toegestaen, en de Staet zal eene gelyke som schenken. Dank aen den iever van den zeer eerw. heer pastor en aen de milddadigheid der ingezetenen, zal Iseghem in ’t kort door een schoon gedenkstuk verrykt worden.”
Dit staat mogelijk ook niet los van de politieke strijd waarbij naamgenoot De Pélichy in Brugge de kandidaat van de katholieken was. Maar dat is slechts mijn bedenking.
Een half jaar later berichtte datzelfde blad over de aanbesteding:
Jg.9, nr.438, 29 februari l852
“De nieuwe kerk, die men te Iseghem gaet maken, zal de schoonste zyn die bestaet in de kleine steden van Belgie. De opbouwing der zelve is woensdag toegewezen geweest aen de heeren Sommerlynck, Caron en Comp.e, van Brugge, voor de som van fr. 139,500. ’T is aen de zorgen van den eerw. heer Pastor, van eenen edelmoedigen persoon, die eene gifte doet van 80,000 fr. en aen de inwoners van Iseghem, dat die stad dit gedenkstuk zal te danken hebben.”
Tussendoor komen de klokken even ter sprake:
Jg.10, nr.497, 17 april l853
“Men schryft uit Iseghem, 11 april: Men had sedert vier jaer het aengenaem samengeluid met dry klokken hier niet meer gehoord, omdat de middenklok, gegoten 1550, niet alleen geborsten, maer ook een stuk daer uit gevallen was, ter breedte van 12 centimeters op 18 centimeters lengde. Niemand geloofde dat die klok nog kon hersteld worden zonder die te doen hergieten, en men vond in deze verlichte eeuw niet één man der kunst die het durfde ondernemen, om deze klok te hergieten en te doen overeenkomen met het samengeluid van dry klokken, maer ook met den beijaerd.
Nogtans onze smid en slotmaker, D. Van Beylem-Lamote, heeft zich aengeboden en aen de kerkmeesters verzocht om de klok in handen te mogen hebben zeggende dat hy die zoude herstellen, de borstte stoppen en een stuk daerin steken, verzekerende dat de klok haren vorigen goeden toon en sterkte wederom zoude bekomen, zoo niet dat men hem niets daervoor moest betalen. Men heeft zyn verzoek toegestaen, en hy heeft hierin allerbest gelukt. Zaterdag 9 dezer, heeft hy deze klok wederom by hare medegezellen geplaetst, en denzelfden avond is het feest van onzen koninglyken erfprins met het samengeluid aengekondigd, en den zondag heeft men er mede geluid onder den Te Deum, ’s middags en ’s avonds; zy blyft ongeschonden. Zy heeft juist den zelfden zoeten en aengenamen toon gelyk van te voren, en is volkomen accoord.”
Het eerste grote feest tenslotte vond plaats op 2 mei 1855: de viering van Maria Onbevlekt Ontvangen:
Jg.12, nr.604, 6 mei 1855
“Men schryft uit Iseghem, 2 mei: Men maekt hier groote toebereidselen voor het vieren van het feest der Onbevlekte Ontvangenis, op den eersten zondag van mei. Die pligtigheid zal des te luisterlyker zyn, dewyl er voor de eerste mael zal dienst gedaen worden in de nieuwe kerk, welke gister door den deken van Kortryk is ingewyd. Dezen schoonen tempel, een waer monument van christelyke bouwkunst, is men hoofdzakelyk verschuldigd aen de milddadigheid van baron Gillès-de Pélichy.
Ter gelegenheid van de inwyding der nieuwe kerk en der feesten der H. Maegd onbevlekt ontvangen, zal de edele familie Gilles-De Pelichy, die de tweede Voorzienigheid onzer armen is eene algemeene uitdeeling doen van lynwaed, brood en geld aen al de huisgezinnen, die door het bureel van weldadigheid geholpen worden. Ieder huisgezin zal een brood, twee hemden en eenen halven frank in gelde ontvangen. Het is edelmoedig van den armen aen de feesten hunner moeder te laten deel nemen, ’t is het voorbeeld aen de ryken geven en den armen den naem van zynen weldoener doen zegenen.”
Met dank aan Hendrik Vandeghinste, voorzitter Heemkunde West-Vlaanderen. |
