|
In 1789 had de Oostenrijkse keizer Jozef II zowat bijna iedereen tegen zich. Met een reeks decreten hervormde hij het bestuurlijk en gerechtelijk apparaat. Hij hervormde ook alles wat met de kerk te maken had.
In mei 1789 werd een geheim genootschap Pro aris et focis (voor outer en heerd) opgericht. Deze opstandelingen namen op 27 oktober Turnhout in. Een nieuw aanvalsplan van de patriotten richtte zich op het graafschap Vlaanderen. Op 17 november verlieten de landvoogden Brussel, het begin van de uittocht van Oostenrijkse ambtenaren.
Op 18 december verklaarden alle staten, met uitzondering van die van Luxemburg zich onafhankelijk en verenigden zich op 11 januari 1790 in de Verenigde Nederlandse Staten. Spilfiguur was Jan Andries vander Mersch (Menen, 10 februari 1734-Dadizele, 14 september 1792), oud-kolonel in het Oostenrijkse leger, maar door Jan Frans Vonck aangesteld als luitenant-generaal van het patriottenleger.
Deze Omwenteling ging ook in Izegem niet ongemerkt voorbij.
In het Notitie boeksken van Jan-Baptiste Vandewalle vinden we op 31 januari 1790 een opmerking terug over het plannen van een eucharistieviering voor de overleden patriotten in deze strijd. Vrijwilligers uit Izegem trokken met 42 karren naar Ieper om mee te strijden.
Over die mis, op 4 februari, vonden we een verslag in de Gazette van Gend van 11 maart 1790.
Den 4 dezer heeft alhier door eenen waren en Vaderlandschen iver vericht eenen solemneelen lykdienst tot laevenisse der zielen van de overledene vaderlanders, die tot bescherminge van den Roomsche religie en welzyn van het land hun leven hebben ten besten gegeven, welken dienst is gecelebreerd geweest door onzen zeer Eerw. Heer Pastor Samuel Delaere en geassisteerd door de Eerw. Heeren Onder-pastors en andere priesters; om dezen dienst by te woonen hebben wy alhier zien aenkomen, ontrent den negen uren ’s morgens, de Heeren van het Committé der stad Meenen, aen het hoofd hebbende den heer Kolonel van der Meersch, broeder van Zyne Excellentie den Generael van der Meersch, vergezelschapt door 20 vrywilligers te peird en 40 voetgangers van hunne troupen, de welke met alle teekens van eere zyn ingehaeld geweest door de achtbaere Heeren van ons Magistraet en door de vier hoofdgildens, alle welke naederende het kerkhof, zyn voorder ingehaeld en geleyd geweest tot in de Parochiale kerke van den H. Hilonius door geheel de Clergé, enz. onder het geluyd van alle de klokken, het spelen van den beyaerd, het geduerig losbranden van het kanon en musquetterye en het eenpaerig geroep van eene ontelbaere menigte volks, waer van de locht weêrgalmde: Lang leve van der Noot, Lang leve van der Meersch, Lang leve de Staeten, Lang leven alle de verlossers van het Vaderland.
In den hoogen choor zag men verheven eene schoone catafalque, versierd met menigvuldige wasch-keirssen, laurieren, oorlogs getuyg, als kanons, fusiquen en degens, en jaerschriften, zeer wel toegepast aen de omstandigheden, in welken dienst men heeft zien uytschynen eene bezondere devotie en uytvloeyinge der liefde traenen, als ook eene mildheyd tot de Behoeftige, te meer, om dat den heer Pastor had gerecommandeerd, dat de Offerande-penningen aen de zelve zouden uytgedeeld geweest hebben diesvolgens de Parochiaenen verzekerd zynde, dat de aelmoessen, vereenigd met het gebed en het h. Sacrificie der misse, eenen machtigsten middel was, om van den almogenden voorderen zege af te smeken over de Vaderlandsche wapenen, hebben (naer dat den dienst geeyndigd was) aen de arme doen uytdeylen het brood van 17 zakken graen, alsook eene merkelyke somme geld; dezen dienst gedaen zynde, zag men de heren van het comité hunnen intrek nemen ten huyze van den voorzeyden heer Pastor, alwaer zy met een treffelyk middagmaal zyn onthaeld geweest.
Op het terugkeeren van de gemelde heeren zag men wederom by een vergaderen onze hoofdgildens, om hun met alle gelyke teekens van eere en dankbaerheyd uyt te geleyden onder het voorgaende en gedurig losbranden der musquetterye, het welk heeft gecontinueert tot diep in den nacht, zynde deze vreugd alzoo geeyndigd in de aldermeeste ruste. |
