Heemkundige Kring

Ten Mandere Izegem

Ten Mandere - digitaal

startpagina
bestuur
nieuws
activiteiten
lidgeld
tijdschrift
geschiedenis
archief
bibliotheek
te koop
Izegemse bibliografie
Izegemse soldaten uit W.O. I

links
nieuwsbrieven

 

ten mandere blogt

 

Het klooster van de Zusters van Maria tijdens de Eerste Wereldoorlog

 

 

 

 

 

Op 23 augustus 1914 bereikten de eerste Duitsers onze stad. Na Schuwe Maandag, 19 oktober, palmden ze enkele plaatsen in voor verzorging, inkwartiering, bureaus, enz…
Het klooster van de Zusters van Maria had toen 80 kloosterlingen, verdeeld over het moederhuis in de Gentstraat 39, de school van de H. Familie op de Bosmolens, de Heilig-Hartschool aan de Paters en de Sint-Tilloschool in de Lendeleedsestraat. Samen telden de scholen 2000 leerlingen.
De eerste troepen die in het klooster logeerden waren Belgische, op 6 en 7 oktober. Daarna volgden op 13 en 14 oktober Engelse soldaten, samen met enkele Belgische vrijwilligers.
Duitse troepen namen op 1 november 1914 hun intrek in het hoofdklooster. Het werd onmiddellijk ingericht als Kriegslazarett. In mei 1915 veranderde dit in Feldlazerett en daarom werd er ongeveer 2/3 van het klooster en de school afgestaan. Kinderen kregen van toen af les op zolders, in kelders, in stallingen en in het washuis.
21 november 1916 was een donkere dag voor de zusters. De vijandelijke troepen eisten het volledige klooster op. Dankzij de tussenkomst van moeder overste kon dit vermeden worden. Er werden wel nog enkele extra grote zalen opgevorderd.
De Heilig-Hartschool voor meisjes werd tijdens de vakantie van 1914 gebruikt voor de opname van Belgische vluchtelingen. Er werden tien zusters in de keuken tewerkgesteld, maar ook in november 1914 werd alles door de Duitsers ingenomen en veranderde de school in een Lazarett. Toen de zusters daar buitengezet werden, gaven ze verder les in burgerhuizen in de buurt van de school.
De school van de Bosmolens bleef grotendeels gespaard. In 1914 was er wel al een deel van het woonhuis en vier klassen opgeëist. Halfweg oktober 1917 moest men ook daar volledig plaats maken voor de vijandelijke troepen.
De leerlingen en zusters van de Sint-Tilloschool moesten op 8 december 1914 hun klassen ontruimen, maar kregen spoedig hun lokalen terug.
Het hoofdklooster kende tweemaal een huiszoeking. Oud koper en twee klokjes werden meegenomen.
Na de oorlog wou men de scholen heropenen, maar de Franse ambulantiedienst nam in het hoofdklooster zeventien klaslokalen, een ruime speelplaats, twee keukenklassen en de speelplaatsen in gebruik.
Ook de Franse Majoorstaf verbleef na 19 oktober 1918 in het hoofdklooster.

Het volledige verslag, opgemaakt door moeder-overste, bevindt zich in het Algemeen Rijksarchief van Brussel.

Een volledig relaas vindt u ook in een bijdrage van Brecht Dutilleux De verslagen over de Eerste Wereldoorlog van de Zusters van Liefde en van de Zusters van Maria  in Ten Mandere nr. 176, p. 39-43, april 2020.